یکی از حالت های مختلف سهم الارث پسران آن است که ورثه متوفی منحصر به یک یا چند پسر باشد که در این حالت ، تمام ترکه به آنها تعلق می گیرد . اما در صورتی که علاوه بر پسران ، پدر و مادر متوفی نیز زنده باشند ، سهم الارث هر یک از پدر و مادر متوفی ، یک ششم بوده و سپس ، مابقی میان فرزندان پسر تقسیم می شود . لذا حالت های مختلف ارث بردن پسر از پدر و مادر ، بسته به تعداد پسران و نیز وجود پدر و مادر برای متوفی ، متغیر است .

زمانی که شخصی فوت می کند ، ورثه وی ممکن است اشخاص مختلف و متعددی را در طبقات و درجات ارث تشکیل دهند ؛ اما زمانی که در طبقه ای نزدیک تر ، ورثه ای برای متوفی پیدا شود ، نوبت به وراثی که در طبقه دورتر هست ، نخواهد رسید . لذا اگر متوفیان ، پدر و مادر و فرزندانی در طبقه اول ارث داشته باشند ، نوبت به ارث بردن خواهر و برادر و نیز عمه و خاله و عمو و دایی نخواهد رسید .

اما سوال مهمی که ممکن است مطرح شود ، آن است که اگر ورثه متوفی ( یعنی پدر یا مادر ) ، شامل فرزندان پسر باشد ، میزان ارث آنها بر اساس قانون مدنی چقدر خواهد بود ؟ البته برای پاسخ به این سوال ، باید حالت های مختلفی را در نظر داشت ؛ مثلا زمانی که ورثه منحصر به یک فرزند پسر یا چند فرزند پسر است و نیز حالتی که متوفی علاوه بر فرزند پسر ، پدر یا مادر نیز دارد .

به همین مناسبت ، در ادامه این مقاله به ترتیب این موضوعات را مورد بررسی قرار می دهیم که جایگاه پسر در طبقات ارث چیست ، حالت های مختلف سهم الارث پسران از پدر و مادر کدام است و در انتها نیز به بررسی یک استثنا در سهم الارث پسران خواهیم پرداخت .

بررسی یک استثنا در سهم الارث پسران

بر اساس قانون مدنی ، طبقات و درجات ارث به صورت دقیق و کامل ذکر گردیده است . البته طبقات و درجات مختلف ارث در قانون مدنی ، بر اساس موازین شرعی و دین مبین اسلام است که قواعدی عادلانه و روشن در جهت تعیین ورثه و میزان سهم الارث آنها مشخص نموده است .

لازم به ذکر است که ورثه متوفی بر اساس قانون مدنی به دو دسته کلی تقسیم می شوند : خویشاوندان نسبی ( یعنی خویشاوندانی که بر اساس رابطه خونی با متوفی پیوند دارند ؛ از قبیل پدر و مادر ، خواهر و برادر و ... ) و خویشاوندان سببی ( یعنی خویشاوندانی که بر اساس رابطه زوجیت با متوفی پیوند دارند ؛ از قبیل زوج و زوجه ) .

همانطور که در مقاله ارث زوج و زوجه توضیح داده شد ، در هر حالتی ، اگر زوج یا زوجه متوفی در زمان فوت وی زنده باشد و نیز با عقد دائم به زوجیت دیگری درآمده باشد ، می تواند از وی ارث ببرد . ارث زن از شوهر ، در حالتی که شوهر فرزند داشته باشد ، به میزان یک هشتم می باشد و اگر شوهر فرزند نداشته باشد ، ارث زوجه یک چهارم ترکه است . سهم الارث شوهر از همسر خود نیز بسته به فرزند داشتن یا نداشتن زوجه ، بین یک چهارم و یک دوم ، در نوسان است .

علاوه بر ارث خویشاوندان سببی یعنی زوج و زوجه ، در قانون مدنی طبقات و درجات خویشاوندان نسبی نیز به صورت دقیق تعریف شده است که بر اساس آن ، جایگاه فرزند پسر در طبقات ارث نیز تعیین شده است . نکته قابل توجهی که وجود دارد ، آن است که در صورت وجود وراث در طبقه نزدیک تر ، وراث در طبقات بعدی ارث نخواهند برد . بر اساس قانون مدنی ، طبقات و درجات ارث در خویشاوندان نسبی عبارت است از :

طبقه اول ارث

پدر و مادر متوفی ، اولاد متوفی ( فرزندان ) ، اولادِ اولاد متوفی و هر چه پایین تر رود ، ( نوه ها و حتی نتیجه های متوفی ) .

طبقه دوم ارث

اجداد متوفی و هر چه بالا تر برود ؛ ( پدر بزرگ و مادر بزرگ متوفی ) ، برادر و خواهر متوفی و اولاد ایشان تا هر چقدر پایین تر برود .

طبقه سوم ارث

عمه ها ، عموها ، خاله ها و دایی های متوفی و نیز فرزندان آنها تا هر اندازه که پایین تر بروند .

همانطور که ملاحظه می شود ، جایگاه پسر در طبقات ارث ، جایگاه طبقه اول می باشد . به این معنا که اگر متوفی فرزند پسر داشته باشد ، این فرزندان بر سایر ورثه مقدم هستند و وراث طبقات بعدی ارث از جمله پدر بزرگ و مادر بزرگ متوفی ، خواهر و برادران متوفی و نیز عمه ها و خاله ها و دایی های متوفی ارث نخواهند برد .

بررسی یک استثنا در سهم الارث پسران

بر اساس قانون مدنی ، طبقات و درجات ارث به صورت دقیق و کامل ذکر گردیده است . البته طبقات و درجات مختلف ارث در قانون مدنی ، بر اساس موازین شرعی و دین مبین اسلام است که قواعدی عادلانه و روشن در جهت تعیین ورثه و میزان سهم الارث آنها مشخص نموده است .

لازم به ذکر است که ورثه متوفی بر اساس قانون مدنی به دو دسته کلی تقسیم می شوند : خویشاوندان نسبی ( یعنی خویشاوندانی که بر اساس رابطه خونی با متوفی پیوند دارند ؛ از قبیل پدر و مادر ، خواهر و برادر و ... ) و خویشاوندان سببی ( یعنی خویشاوندانی که بر اساس رابطه زوجیت با متوفی پیوند دارند ؛ از قبیل زوج و زوجه ) .

همانطور که در مقاله ارث زوج و زوجه توضیح داده شد ، در هر حالتی ، اگر زوج یا زوجه متوفی در زمان فوت وی زنده باشد و نیز با عقد دائم به زوجیت دیگری درآمده باشد ، می تواند از وی ارث ببرد . ارث زن از شوهر ، در حالتی که شوهر فرزند داشته باشد ، به میزان یک هشتم می باشد و اگر شوهر فرزند نداشته باشد ، ارث زوجه یک چهارم ترکه است . سهم الارث شوهر از همسر خود نیز بسته به فرزند داشتن یا نداشتن زوجه ، بین یک چهارم و یک دوم ، در نوسان است .

علاوه بر ارث خویشاوندان سببی یعنی زوج و زوجه ، در قانون مدنی طبقات و درجات خویشاوندان نسبی نیز به صورت دقیق تعریف شده است که بر اساس آن ، جایگاه فرزند پسر در طبقات ارث نیز تعیین شده است . نکته قابل توجهی که وجود دارد ، آن است که در صورت وجود وراث در طبقه نزدیک تر ، وراث در طبقات بعدی ارث نخواهند برد . بر اساس قانون مدنی ، طبقات و درجات ارث در خویشاوندان نسبی عبارت است از :

طبقه اول ارث

پدر و مادر متوفی ، اولاد متوفی ( فرزندان ) ، اولادِ اولاد متوفی و هر چه پایین تر رود ، ( نوه ها و حتی نتیجه های متوفی ) .

طبقه دوم ارث

اجداد متوفی و هر چه بالا تر برود ؛ ( پدر بزرگ و مادر بزرگ متوفی ) ، برادر و خواهر متوفی و اولاد ایشان تا هر چقدر پایین تر برود .

طبقه سوم ارث

عمه ها ، عموها ، خاله ها و دایی های متوفی و نیز فرزندان آنها تا هر اندازه که پایین تر بروند .

همانطور که ملاحظه می شود ، جایگاه پسر در طبقات ارث ، جایگاه طبقه اول می باشد . به این معنا که اگر متوفی فرزند پسر داشته باشد ، این فرزندان بر سایر ورثه مقدم هستند و وراث طبقات بعدی ارث از جمله پدر بزرگ و مادر بزرگ متوفی ، خواهر و برادران متوفی و نیز عمه ها و خاله ها و دایی های متوفی ارث نخواهند برد .

بررسی یک استثنا در سهم الارث پسران

بر اساس قانون مدنی ، طبقات و درجات ارث به صورت دقیق و کامل ذکر گردیده است . البته طبقات و درجات مختلف ارث در قانون مدنی ، بر اساس موازین شرعی و دین مبین اسلام است که قواعدی عادلانه و روشن در جهت تعیین ورثه و میزان سهم الارث آنها مشخص نموده است .

لازم به ذکر است که ورثه متوفی بر اساس قانون مدنی به دو دسته کلی تقسیم می شوند : خویشاوندان نسبی ( یعنی خویشاوندانی که بر اساس رابطه خونی با متوفی پیوند دارند ؛ از قبیل پدر و مادر ، خواهر و برادر و ... ) و خویشاوندان سببی ( یعنی خویشاوندانی که بر اساس رابطه زوجیت با متوفی پیوند دارند ؛ از قبیل زوج و زوجه ) .

همانطور که در مقاله ارث زوج و زوجه توضیح داده شد ، در هر حالتی ، اگر زوج یا زوجه متوفی در زمان فوت وی زنده باشد و نیز با عقد دائم به زوجیت دیگری درآمده باشد ، می تواند از وی ارث ببرد . ارث زن از شوهر ، در حالتی که شوهر فرزند داشته باشد ، به میزان یک هشتم می باشد و اگر شوهر فرزند نداشته باشد ، ارث زوجه یک چهارم ترکه است . سهم الارث شوهر از همسر خود نیز بسته به فرزند داشتن یا نداشتن زوجه ، بین یک چهارم و یک دوم ، در نوسان است .

علاوه بر ارث خویشاوندان سببی یعنی زوج و زوجه ، در قانون مدنی طبقات و درجات خویشاوندان نسبی نیز به صورت دقیق تعریف شده است که بر اساس آن ، جایگاه فرزند پسر در طبقات ارث نیز تعیین شده است . نکته قابل توجهی که وجود دارد ، آن است که در صورت وجود وراث در طبقه نزدیک تر ، وراث در طبقات بعدی ارث نخواهند برد . بر اساس قانون مدنی ، طبقات و درجات ارث در خویشاوندان نسبی عبارت است از :

طبقه اول ارث

پدر و مادر متوفی ، اولاد متوفی ( فرزندان ) ، اولادِ اولاد متوفی و هر چه پایین تر رود ، ( نوه ها و حتی نتیجه های متوفی ) .

طبقه دوم ارث

اجداد متوفی و هر چه بالا تر برود ؛ ( پدر بزرگ و مادر بزرگ متوفی ) ، برادر و خواهر متوفی و اولاد ایشان تا هر چقدر پایین تر برود .

طبقه سوم ارث

عمه ها ، عموها ، خاله ها و دایی های متوفی و نیز فرزندان آنها تا هر اندازه که پایین تر بروند .

همانطور که ملاحظه می شود ، جایگاه پسر در طبقات ارث ، جایگاه طبقه اول می باشد . به این معنا که اگر متوفی فرزند پسر داشته باشد ، این فرزندان بر سایر ورثه مقدم هستند و وراث طبقات بعدی ارث از جمله پدر بزرگ و مادر بزرگ متوفی ، خواهر و برادران متوفی و نیز عمه ها و خاله ها و دایی های متوفی ارث نخواهند برد .